Wallace Henry Hartley urodził się 2 czerwca 1878 r. w miejscowości Colne w hrabstwie Lancashire (Anglia). Był synem Albiona i Elizabeth Hartley. Od urodzenia przejawiał talenty muzyczne oraz wokalne, które utorowały jego przyszłą karierę zawodową. Hartley jako kapelmistrz przewodniczył orkiestrom m. in. w Harrogate i Bridlington. Prywatnie Hartley miał narzeczoną mieszkającą w małej wiosce Boston Spa, niedaleko Wetherby w hrabstwie Yorkshire, z którą spędził ostatni tydzień przed wejściem na pokład Titanica.

Hartley zanim został liderem grupy muzyków na Titanicu grał, jako skrzypek w orkiestrze liniowca Mauretania, należącego do konkurencyjnej linii żeglugowej Cunard. Wraz z pozostałymi członkami zespołu wsiadł na pokład Titanica w porcie w Southampton 10 kwietnia. Wszyscy muzycy podróżowali drugą klasą na wspólnym bilecie oznaczonym numerem 250654, a ich kabiny znajdowały się na pokładzie E.

Po kolizji Titanica z górą lodową muzycy pod przewodnictwem Hartley'a podjęli decyzję, aby przenieść się z Salonu Pierwszej Klasy bezpośrednio na pokład łodziowy statku. Muzyka grana przez orkiestrę miała choć trochę złagodzić strach i szalejącą panikę, ale w rzeczywistości muzycy chcięli zachęcić pasażerów do wyjścia oraz zajmowania miejsc w szalupach ratunkowych. Podczas ewakuacji Wallace Hartley nadawał ton melodiom granym przez muzyków. Według legendy jednym z ostatnich utworów, który zdążył zagrać zespół był słynny hymn Być Bliżej Ciebie Chcę! (ang. Nearer My God To Thee).

Jego ciało zostało odnalezione 4 maja 1912 r. Otrzymało numer 224 i zostało zabrane najpierw do Halifaxu, a następnie na pokładzie statku Arabic przetransportowano je do Bostonu, skąd 12 maja 1912 r. powróciło do Liverpoolu. Tam zwłoki Hartley'a przewieziono karawanem do jego rodzinnego miasta Colne. Pogrzeb kapelmistrza odbył się w kościele Betel Independent Methodist, gdzie Hartley był chórzystą.

Po blisko stu latach, skrzypce należące do kapelmistrza Wallace'a Harltey'a zostały odnalezione oraz wydobyte z dna Oceanu podczas jednej w wypraw badawczych do wraku Titanica. Instrument przetrwał schowany w skórzanej torbie z wygrawerowanymi inicjałami muzyka: "W.H.H." W 2013 roku ten niezwykle cenny eksponat został sprzedany na aukcji prywatnemu kolekcjonerowi z Europy za niebagatelną kwotę: 1,7 mln $ (blisko 5,5 mln zł).